یادداشت| انجمن‌های علمی برای حسابرسی دولتی‌ها به کمک دیوان محاسبات می‌آیند

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، جمعی از فعالان و دبیران اتحادیه‌های انجمن‌های علمی-دانشجویی، خردادماه ۱۴۰۱ با مهرداد بذرپاش، رئیس دیوان محاسبات کشور دیدار و گفت‌وگو کردند. لزوم همکاری میان تشکل‌های علمی و دیوان محاسبات کشور و شفافیت و نظارت بر دستگاه‌های اجرایی از مهم‌ترین محورهای این نشست بود.

محمدرضا مهدوی، عضو شورای مرکزی و دبیر کمیته نشریات اتحادیه انجمن‌های علمی علوم سیاسی که از طرف اتحادیه مذکور در این نشست شرکت کرده بود؛ در یادداشتی به بیان ضرورت این دیدار و دستاوردهای آن پرداخته است.

در دو سال گذشته که سکان‌داری دیوان محاسبات به مهرداد بذرپاش رسیده است؛ یکسری تحولات و اتفاقات مثبتی در آن رخ داده  که شایسته تقدیر است. از جمله این اتفاقات میتوان به تسریع در روند ارسال گزارش‌هات تفریغ بودجه اشاره کرد. در دوره‌های قبلی عموماً این گزارش‌ها زمانی به دست مجلس می‌رسید که مجلس بودجه سال بعدش را هم تصویب کرده بود.

به‌طور مثال گزارش تفریغ بودجه ۱۳۹۸ در دی یا بهمن‌ماه ۱۳۹۹ به دست مجلس می‌رسید و در دی و بهمن ۱۳۹۹ مجلس دیگر بودجه ۱۴۰۰ را هم تصویب کرده بود. به خاطر همین عملاً از کارایی لازم برخوردار نبود.

یکی از اتفاقات مثبت ارسال گزارش‌های تفریغ در زمان  سریع‌تر است. در سال‌ ۱۳۹۹ گزارش تفریغ بودجه در مهرماه و در سال گذشته نیز در شهریورماه به دست مجلس رسید و  امسال به خواست خدا در تیرماه گزارش نهایی شده و ارسال می‌شود.  

زمانی که گزارش تفریغ بودجه سال قبل در شهریور یا تیر ماه تحویل مجلس شده و رونوشت آن برای دولت نیز ارسال شود؛ یعنی زمانی که دولت حتی جدول‌بندی بودجه سال آینده را ننوشته است و هنوز به مجلس تحویل نداده است؛ در این حالت نمایندگان می‌توانند گزارشات تفریغ سال گذشته را ملاحظه کنند و نکاتی که مدنظرشان است را در بودجه سال بعد اعمال کنند و چنانچه کم و کاستی هایی بود برطرف شود.  

اتفاق مثبت بعدی در بحث حسابرسی عملکرد شرکت‌های دولتی بود. در دوره‌های گذشته دیوان و مجلس، بودجه شرکت‌هایی را بررسی می‌کرد که دولت در آن‌ها سهام بالای ۵۰ درصد داشت اما اگر دولت در شرکتی ۴۹ درصد سهام داشت؛ به‌هیچ‌وجه نه در مجلس و نه در دیوان بررسی نمی‌شد. اما در دو سال اخیر همانطور که در فرمایش اخیر مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شد؛ دولت حتی اگر ۱۰ درصد یا ۵ درصد در شرکتی سهامدار باشد، به همان میزان به بودجه آن شرکت رسیدگی شده و بررسی می‌شود. این هم یکی دیگر از اتفاقات مثبت بود.

اما در رابطه با ضرورت دیدار اتحادیه‌های علمی- دانشجویی از دیوان محاسبات کشور و گفت‌وگو با رئیس این دیوان میتوانی به نکاتی اشاره داشت. از جمله آنها بحث حسابرسی عملکرد شرکت‌های دولتی است که در حال حاضر مورد ارزیابی قرار میگیرند. در این شرکت ها عموماً کارشناسانی که آنجا هستند با بسیاری از قوانین آشنایی ندارند، با بسیاری از قوانینی که در حوزه گزارش نویسی و ارائه گزارش عملکرد است؛ آشنایی لازم را ندارند و این مسئله منشأ بروز مشکلاتی است.

در این راستا یکی از ظرفیت‌هایی که انجمن‌های علمی برای همکاری با دیوان دارند در این است که با همکاری دیوان یکسری کارشناسان و اساتیدی معرفی می‌شود و از طریق انجمن‌های علمی برای کارشناسان آن شرکت‌ها آموزش داده می‌شود و این آموزش باعث می‌شود که هم آن‌ها کارشان را درست انجام دهند و هم‌روند رسیدگی دیوان سریعتر  انجام شود.

اعضای اتحادیه ها و انجمن های علمی در بسیاری از موارد از نخبگان علمی رشته مربوط به خود هستند. ذکر این نکته لازم است که بطور کلی در دانشگاه‌ها با دو نوع تشکل دانشجویی مواجه هستیم. یکسری تشکل‌های سیاسی هستند که بعضی‌ها تشکل‌های اصلاح‌طلب و بعضی‌ها تشکل‌های اصولگرا هستند و دارای گرایش‌های سیاسی و جناحی اند مانند انجمن های اسلامی، جامعه اسلامی، دفتر تحکیم وحدت و مواردی از این قبیل.

یکسری تشکل‌های علمی داریم که در آن‌ها دانشجویان نخبه انجمن‌های علمی را تأسیس کرده و در آن فعالیت می‌کنند. تاکنون مسئولان همیشه به تشکل‌های سیاسی بها داده‌اند و همیشه این تشکل‌های سیاسی بودند که همه‌جا حضور داشتند و این باعث می‌شد که ارتباطی که مسئولان با دانشگاه هم دارند، منحصر به همان تشکل های سیاسی باشد.

اما از یک سال گذشته تشکل‌های علمی روندی را آغاز کرده‌اند و در حال ارتباط‌گیری با دستگاه‌های مختلف حاکمیتی چه در مجلس و چه در دولت هستند؛ تا از این طریق به پیوند دانشگاه با دستگاه های حاکمیتی و تحقق حاکمیت دانش بنیان دست یابند.

یکی از این نهادها دیوان محاسبات است که در رویه جدید خود،  بررسی عملکرد تمام شرکت‌های دولتی را در دستور کار قرار داده است. مستحضر هستید که شرکت‌های دولتی در موضوعات و حوزه‌های کاری متفاوتی هستند؛ وشرکت‌های دارویی و برقی و محیط زیستی و همه این‌ها را شامل می‌شوند. بنابراین دیوات نیاز به کارشناسانی دارن که در حسابرسی عملکرد آن شرکت‌ها دارای تبحر باشد.

یک حسابرس دیوان که مثلاً حقوق خوانده نمی‌تواند راجع به عملکرد یک شرکتی که در حوزه دارویی کار می‌کند نظر دهد. نیاز دارد که یک مشاور یا یک کارشناس علمی دانشگاهی متخصص در همان حوزه کنارش داشته باشد تا بتواند از دانش آن‌ها بهره بگیرد. این‌یکی دیگر از مواردی بود که ضروری بود دیوان بتواند با جامعه دانشگاهی ارتباط برقرار کند و از نخبگان علمی استفاده کند.

در رابطه با نتایج و دستاوردهای این جلسه قرار بر این شد که مرکز نوآوری و خلاق دیوان محاسبات با همکاری اتحادیه‌ها و  انجمن‌های علمی تشکیل شود و این مرکز دقیقاً همین وظایف را انجام داده و کاستی‌هایی که در کار بوده را پوشش می‌دهد. بنابراین یکی از نتایج ایجاد این مرکز است و دانشجویانی که از رشته‌های مختلف در اتحادیه‌های علمی حضور دارند از طریق این مرکز با دیوان مرتبط می‌شوند و نظرات کارشناسی‌شان به مرکز منتقل شود.

نکته دوم درباره مصوبه ی بکارگیری دستیاران جوان است. مصوبه‌ای در سال ۹۷ اعلام شد که بر طبق آن همه دستگاه‌های اجرایی مشمول ماده ۵ قانون خدمات کشوری را ملزم به داشتن شورای دستیاران جوان می‌کرد اما این مصوبه در دولت قبلی اجرا نشد و اجرای آن ناقص ماند. در دولت سیزدهم و در ضیافت افطاری ماه مبارک رمضان فعالان علمی-دانشجویی با ریاست جمهوری این نکته توسط کارگروه فعالان علمی مطرح شد و برای اجرایی شدن آن مطالبه گری صورت گرفت.

بعد از جلسه آیت‌الله رئیسی، بخشنامه‌ای را به دستگاه‌های اجرایی صادر کردند که باید شورای دستیاران جوان در دستگاه‌های مشمول ماده ۵ ایجاد شود و یکی از این دستگاه‌ها طبعاً دیوان محاسبات است.

البته اینکه این مصوبه کجا اجرا می‌شود کجا اجرا نمی‌شود، جای بحث دارد و بسیاری از دستگاه‌ها هنوز آن را اجرایی نکرده‌اند و کاری که ما داریم انجام می‌دهیم این است که دستگاه به دستگاه می‌رویم و با مسئولان امر صحبت می‌کنیم که این مصوبه که از سال ۹۷ روی زمین‌مانده، اجرایی شود. و روزنه‌ای باز شود که می‌تواند باعث ارتباط قشر جوان دانشجویی با مسئولان و دستگاه‌های دولتی شود.

یکی از این نهادها و دستگاه‌ها دیوان محاسبات کشور است که با مراجعه به آن، این موضوع را پیگیری کردیم و قرار بر این شد که شورای دستیاران جوان دیوان محاسبات تشکیل شود و در آن از همه نخبگان علمی از رشته‌های مختلف بهره گرفته شود. این هم یکی دیگر از دستاوردها بود که ان‌شاءالله پیگیری می‌کنیم تا محقق شود.

انتهای پیام/۴۱۶۷/